Kiedy byliśmy dziećmi, wielu z nas miało marzenie o rozumieniu psiej mowy. Dr. Dolittle rozmawiający z psami, czy chociażby czas wigilijnej nocy, kiedy to nasze pupile miały przemówić do ludzkim głosem, były tylko dziecinnymi marzeniami. Niestety nadal wydaje nam się, że dopóki pies nie zacznie mówić ludzkim głosem, nie dowiemy się, co myśli. To nieprawda! Psia mowa, czyli sygnały, które wysyłają nam psy, mimo że nadal przez opiekunów mylnie odczytywana, jest dokładnie zbadana przez behawiorystów i naukowców. Sprawdź, co próbuje powiedzieć Ci Twój pies i słuchaj go z otwartym umysłem.

Sygnały uspokajające i sygnały stresu - podstawa psiej mowy

Tak zwane “sygnały uspokajające” zostały po raz pierwszy opisane w literaturze behawioralnej przez Turid Ruugas w książce “Calming signals” z 2005 roku. Psy wysyłają nam je ciałem i w ten sposób pokazują, że coś im się nie podoba. Chcą rozładować napięcie w niekomfortowej sytuacji lub pokazać dobre zamiary.

Sygnały uspokajające to:

• Oblizywanie nosa
• Ziewanie
• Przeciąganie się to próba rozładowania napięcia i pokazania, że wszystko jest w porządku
• Podchodzenie po łuku to oznaka pokojowych zamiarów w psiej komunikacji (Podchodzenie po linii prostej do drugiego psa jest bardziej konfrontacyjne)
• Węszenie przy pierwszym kontakcie to próba pokazania, że pies jest pokojowo nastawiony.

Sygnały stresu u psa Poza oblizywaniem nosa i ziewaniem pies może pokazywać stres na inne sposoby np.:

• Zastyganie w bezruchu
• Mina przypominająca uśmiech, czyli najczęściej błędnie odczytywany psi komunikat, szczególnie w internecie
• Odwracanie wzroku i pokazywanie białek oczu
• Odwracanie całej głowy
• Podnoszenie jednej łapy
• Oszczekanie
• Dyszenie
• Nagłe pojawienie się łupieżu na skórze Kiedy pieszczoty z psem nie są dla niego komfortowe, może zacząć dystansować nas np. przez odpychanie łapą czy lizanie naszego ciała.

Dystansowanie człowieka przez psa

Wielu opiekunów psów mylnie odczytuje sygnały takie jak witanie się ze wszystkimi ludźmi na ulicy czy w parku, skakanie na gości oraz dzieci. Niestety w wielu przypadkach nie jest to oznaka radości i pałania miłością do wszystkich, a próba zdystansowania danej osoby. Wychodzenie jej naprzeciw i skoczenie na nią pozwala się psu poczuć pewniej i uzyskać poczucie kontroli. Jest to sygnał dla danej osoby, że pies nie ma ochoty, aby podchodziła ona np. do jego opiekuna czy do domu. Warto przyzwyczajać psa i pokazywać mu, że wizyty gości są komfortowe, a on może być w ich czasie zrelaksowany. W parku nie pozwalajmy wywoływać takich interakcji z obcymi ludźmi, np. poprzez skupienie uwagi na sobie czy ćwiczeniach.

Czy szczekanie i wycie to psi język?

Szczekanie i wycie jest formą komunikacji, jednak oczywiście nie oznacza to, że kryje się za tym jakiś złożony język przypominający ludzką mowę. Gdy psy wyją, może oznaczać to, że nawołują swojego opiekuna lub innego psa do siebie. Pokazują mu tym samym, gdzie są, przynajmniej jeśli przełożymy zachowania wilków na psy. Szczekanie może oznaczać wiele rzeczy np. ekscytację, strach, próbę przejęcia kontroli i dystansowania, próbę samoobrony.

Pies i dziecko - mity dotyczące komunikacji

Często oglądając słodkie filmiki w internecie z udziałem dzieci i psów, możemy odnieść mylne wrażenie, że psy są z tych interakcji zadowolone. Wielu opiekunom wydaje się, że pies kocha ich dziecko, podczas gdy wcale tak być nie musi. Jednak człowiek nie widzi sygnałów stresu u psa, a ten jest zbyt uległy, by przejść do sygnałów ostrzegawczych. Większość psów wręcz nie cierpi przytulania i całowania ich pyska, obejmowania za szyję i uścisków, a jest to coś, co dzieci wprost kochają robić. Jeśli do tego pies wystosuje wtedy sygnał stresu taki jak “uśmiech” lub pokazuje gałki oczu, wygląda dla nas słodko i zabawnie. Nic bardziej mylnego!

Wiele dzieci również kładzie się na psach i nawet golden retriever o anielskiej cierpliwości, kiedy jego sygnały stresu są ignorowane, może przejść do grożenia i gryzienia. Wróćmy więc do obserwacji naszego psa, nauczenia się sygnałów stresu i uspokajających, by móc kontrolować interakcje dziecka z psem.

Bardziej pozytywną interakcją będzie karmienie psa przez dziecko, wspólne spacery z możliwością odejścia dla psa oraz stworzenie mu w domu bezpiecznego miejsca wolnego od dziecka.